Cadeautjes
Weer een mooi blog van onze trainer Stefan Bos, neem ook zeker even een kijkje op zijn persoonlijke website: www.stefanbos.com
Ik weet niet hoe jij erover denkt maar ik ben dol op cadeautjes, vooral als ik er geen had verwacht. Van die ‘Zomaar, omdat ik jou wil verwennen cadeautjes’. Op dat soort momenten kan mijn dag niet meer stuk. Helemaal als ik weet dat de ander zijn stinkende best heeft gedaan iets te kopen dat ik graag wil hebben óf bij mij past.
Om dezelfde reden vind ik het leuk én spannend om zelf cadeautjes uit te zoeken en te geven. Ik ben nieuwsgierig naar de reactie van de ander. Vind hij/ zij mijn cadeau leuk? Is hij/ zij positief verrast?
Complimenten
Als ik een compliment ontvang, dan ben ik blij en trots. Klaarblijkelijk is het de ander opgevallen dat ik hard werk en mijn vak van trainer serieus neem. Het is een bevestiging én aanmoediging om op dezelfde weg door te gaan, misschien zelfs om nóg een stapje harder te gaan lopen.
Het zal je niet verbazen, ik deel ook graag complimenten uit. Niets is zo leuk om mijn waardering en (h)erkenning te verpakken in een welgemeend compliment.
Cadeautjes en complimenten, wat kan het leven toch mooi zijn.
Feedback
Ik vind het leuk en inspirerend om feedbacktrainingen te verzorgen. Met feedback geef je terugkoppeling aan een ander over zijn/ haar gedrag of prestaties. Het is een aanmoediging om vooral met iets door te gaan óf te overwegen ergens mee te stoppen óf te veranderen. Het geven of ontvangen van feedback kan leuk maar ook confronterend zijn.
Positieve feedback
Ik schat in dat jij geen moeite hebt met ontvangen of geven van positieve feedback. Maar hoe zit dat eigenlijk met het onthouden van positieve feedback? Wat herinner jij je van de positieve feedback die je in het afgelopen half jaar hebt ontvangen? En van de laatste maand?
Opbouwende feedback (negatieve feedback)
Als ik iets irritant vind, dan is het wel dat mensen mij vertellen dat feedback een ‘cadeautje’ is. Zolang het om een compliment gaat ben ik best bereid deze stelling te onderschrijven, maar wanneer het gaat om opbouwende feedback haak ik af. O ja, volgens de etiquette van feedback ontvangen ben ik ook nog eens verplicht om de feedbackgever te bedanken.
Wat herinner jij je van de opbouwende feedback die jij in het afgelopen half jaar hebt ontvangen? En van de laatste maand?
Oxytocine vs cortisol
Schrik niet. Ik schrijf je geen recept voor. Bij positieve feedback maakt ons lichaam het hormoon oxytocine aan. Dit hormoon zorgt ervoor dat ik vanzelf een stapje harder gaan lopen. Jammer genoeg voor de feedbackgever wordt oxytocine ook weer snel afgebroken door het lichaam.
Positieve feedback is dus niet het wondermiddel waarmee je mij blijvend aanmoedigt om mijzelf te ontwikkelen of te groeien. Laat staan dat ik de positieve feedback lang zal herinneren. Overigens geldt dit hoogstwaarschijnlijk ook voor jou.
Ons lichaam maakt bij opbouwende feedback het hormoon cortisol aan. Anders dan het ‘gelukshormoon’ oxytocine is cortisol wat lastiger weg te slaan uit het lijf.
Dit betekent dat opbouwende feedback de neiging heeft langer door te etteren. Het kan mijn dag behoorlijk vergallen. Zeker als ik mijn stinkende best heb gedaan en ik, in mijn beleving, volledig onterecht word ‘beoordeeld’. Een écht cadeautje. ‘Dank je wel voor je feedback!’
Geen succes
Ik vind geven van opbouwende feedback best lastig. Niet omdat ik de theorie niet beheers, maar juist omdat ik niemand moedwillig wil kwetsen. En hoe je het ook wendt of keert, dat is wel wat er vaak gebeurd. Opbouwende feedback is gewoon niet leuk. Enerzijds omdat het confronterend is, anderzijds omdat ik vaak best wel weet dat ik het anders moet aanpakken.
Hoezeer ik mij ook irriteer aan iemand, ik zal altijd met respect feedback geven en mij houden aan de feiten én de regels van feedback geven. En toch zal ik regelmatig op iemands tenen staan.
Opbouwende feedback kan, hoe goed geformuleerd dan ook, een flinke streep zetten door de samenwerking met mijn collega, de jarenlange vriendschap met mijn beste vriend óf misschien zelfs een flinke deuk slaan in mijn huwelijk.
Betekent dit dan dat ik beter geen feedback kan geven? Het antwoord hierop is ‘jazeker wel, ik doe het alleen anders.’
Zoek de verschillen
Voorbeeld -1-:
‘Linda ik heb naar je gesprek geluisterd met mevrouw Janssen. Je bent langdradig bij het beantwoorden van haar vragen. Ik merk dat ik daardoor de draad van je verhaal kwijt raak. Dat zorgt ervoor dat ik afhaak en niet meer luister. Ik zou willen dat je kort en bondig bent in het beantwoorden van vragen.’
Voorbeeld -2-:
‘Linda ik heb naar je gesprek geluisterd met mevrouw Janssen. Je vertelt vol enthousiasme en hebt duidelijk verstand van zaken. Je bent meer dan volledig in het beantwoorden van de vragen van mevrouw Janssen. Mag ik jou een tip geven? Als je je antwoorden kort en kernachtig formuleert word je boodschap niet alleen duidelijker maar ook krachtiger.’
Twee keer dezelfde boodschap. Welke feedback voelt voor jou beter? Ik denk dat je, net als ik, voor optie twee gaat.
Feedforward
Het verschil tussen optie -1- en optie -2- is waarover ik feedback geef. Haal ik ‘oude koeien’ uit de sloot of richt ik mij op de toekomst? Wil ik het hebben over waar ik had kunnen zijn óf praat ik liever over waar ik nu sta en de richting die ik wil opgaan?
Ik weet zeker dat mijn boodschap uit het tweede voorbeeld veel positiever klinkt dan uit het eerste. En daar zit ‘m de crux. De ontvanger in het tweede voorbeeld hoort allereerst de complimenten; ‘je bent enthousiast, je hebt verstand van zaken, en je bent volledig’.
Het positivisme spat ervan af, en dat zorgt voor de aanmaak van het hormoon oxytocine. En in plaats van ‘ongevraagd’ mijn opbouwende feedback te geven, vraag ik toestemming om een suggestie te mogen doen. De ontvanger zal waarschijnlijk antwoorden in de trend van; ‘Kom maar op met die tip.’ Het is voor hem/ haar een mooie kans om zich te verbeteren en wellicht nog meer complimenten op te strijken’.
Groei, ontwikkeling en voedingsbodem voor een goede samenwerking. Wat wil je nog meer?
Kwaliteiten en valkuilen
In mijn eerste voorbeeld vergroot ik de valkuil van Linda en in het tweede voorbeeld haar kwaliteiten. Handig dus dat ik mij realiseer welke kwaliteiten er verborgen zitten onder de valkuilen van Linda (of wie dan ook). De insteek is niet mijn irritatie, maar juist mijn bewondering voor Linda. Dat maakt dat ik ook oprecht haar kwaliteiten kan benoemen. Grote kans dat mijn boodschap, als gever van feedforward, een stuk makkelijker wordt. Geen potentieel conflict maar, mits goed gebracht, een veel positievere insteek.
Het moraal van dit verhaal
Het moraal van dit verhaal is, dat ik geloof in de kracht van feedforward. Immers, wie terugkijkt naar het verleden zal met zijn rug naar de toekomst staan. En daar moet het toch écht gebeuren zolang tijdreizen alleen nog iets is van filmmakers.
